نگاه کلی بر سیستم‌های اطلاعاتی – سیر تحول سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه

نگاه کلی بر سیستم‌های اطلاعاتی

فهرست سیستم‌های اطلاعاتی

کلیات درس

فصل اول

نگاه کلی بر سیستم‌های اطلاعاتی

سیر تحول سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه

اطلاعات

مدیریت اطلاعات و رایانه

* کارکنان

* مواد

*ماشین آلات (شامل تسهیلات و انرژی)

*پول

*اطلاعات (شامل داده ها)

علاقه داشتن به مدیریت اطلاعات

* پیچیدگی روز افزون فعالیتهای کسب و کار

* بهبود توانمندیهای رایانه.

افزایش پیچیدگی فعالیتهای کسب و کار

بهبود توانمندیهای رایانه

دانش مدیریت

سواد استفاده از رایانه

سواد استفاده از اطلاعات

تکامل سیستمهای مبتنی بر رایانه

تمرکز نخستین بر “داده”

تمرکز جدید بر اطلاعات

تمرکز بر سیستم پشتیبانی تصمیم گیری

تمرکز جاری بر ارتباطات

تمرکز بالقوه بر مشاوره

مدلی از سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه

سیستم اطلاعات مدیریت

تعریف سیستم اطلاعاتی مدیریت

ویژگیهای سیستم اطلاعات مدیریت.

سایر ویژگی‌ها

دامهایی در طراحی سیستم اطلاعات مدیریت

مفروضات زیربنایی

تفاوت پلایش و متراکم سازی

مشکلات فراگرد پلایش

مفروضات زیربنایی

فصل دوم

سلول گرایی، زیر بنای تحولات در صنعت رایانه

راهبرد سلول گرایی

نخستین رایانه سلولی

فراگرد “سلول گرایی” و قواعد آشکار و پنهان آن

اطلاعات آشکار

قواعد آشار طراحی

اطلاعات پنهان

سلول گرایی در خارج از صنعت رایانه

تداوم حیات در محیط پویا

رهبری در عصر معرفت

فصل سوم

عناصر سیستم‌اطلاعاتی

افراد

طراحان سیستم

راهبران سیستمد.

کاربران سیستم

رویه ها

داده

طبقه بندی اطلاعات

حکمت

اطلاعات ویژه

خواندن میان خطوط

چرخه حیات “داده”

*ذخیره سازی یا محو

*انتقال

*بازیابی

*تولید مجدد

*ارزیابی

*طبقه بندی

*تحلیل

*حسن استفاده،

*ترکیب

*به کارگیری

*محو

ذخیره

انتقال

بازیابی

تولید مجدد

ارزیابی

دسته بندی

تحلیل

حسن استفاده سیستم‌های اطلاعاتی

ترکیب

به کارگیری

محو

مقایسه داده و اطلاعات

فرق داده با اطلاعات

مدیریت “داده ها”

انواع داده

انواع نرم افزار سیستم‌های اطلاعاتی

* نرم افزار سیستم

* نرم افزار کاربردی

*نرم افزار بهره وری

نرم افزار سیستم

نرم افزار کاربردی

نرم افزار بهره وری

* ریز پردازنده

* رایانه متوسط

* رایانه بزرگ

* چاپگر

* صفحه مشابه سازی

* صفحه نمودارها

* محل ورود دیسک

* محل ورود نوار

* مودم

* کنکاشگر

* دیسک

*نوار

* تسهیلات

* رایانه

* انباره خارجی

* ابزارهای ورود اطلاعات

* ابزارهای خروجی

تسهیلات سیستم‌های اطلاعاتی

خلاصه عناصر تشکیل دهنده سیستم

مدل “چهار مرحله ای” ایجاد سیستم

* تعیین خواسته ها (R)

* ارزیابی گزینه ها (E)

* مختصات طراحی (D)

* استقرار (I)

مرحله تعیین خواسته ها

تعریف مرز سیستم

* شناسایی هدفهای سیستم

* شناسایی محدودیتها

هدفهای سیستم

سیستم‌های اطلاعاتی

محدودیتهای ایجاد سیستم

بررسی خواسته ها

خواسته های کارکردی

* کاربر بتواند به سوابق حساب مشتری دسترسی داشته باشد

* در پایان هر روز، خلاصه گزارش تهیه شود

* هنگامی که میزان موجودی اقلام در انبار کمتر از سطح معین برسد، سفارش خرید به طور خودکار داده شود.

مرحله ارزیابی سیستم‌های اطلاعاتی

شناسایی گزینه ها

ارزیابی گزینه ها

مرحله تعیین مختصات طراحی

مرحله استقرار

انتقال (قطع و نصب)

فصل چهارم

طراحی ساختار مفهومی اطلاعات

ساختار مفهومی اطلاعات

ملزومات تشریح اطلاعات با استفاده از مدل مفهومی

ساختار های طراحی ساختار اطلاعات (مدلسازی اطلاعات)

*موجودیت

*ویژگی

*رابطه

*نشانگر

*وابستگی

* نقش

موارد ساخته های طراحی ساختاری اطلاعات

موجودیت

تعریف موجودیت

موجودیت مشتری

قواعد ساختن موجودیتها

ویژگی سیستم‌های اطلاعاتی

در تعریف هر ویژگی، اطلاعاتی به شرح ذیل ارائه می‌شود

خصوصیات فنی هر “ویژگی” مشتمل بر موارد ذیل است

قواعد ساخت ویژگیها

ویژگیهای استخراج

رابطه

قواعد نمایش و ترسیم روابط

نشانگر

قواعد ساختن نشانگر

نقش

قواعد نمایش (ساختن) نقش

ساختن مدل مفهومی اطلاعات

* ساختن مدل مفهومی اطلاعات برای هر خرده سیستم طی اقدامات زیر:

* شناسایی و تعریف گروههای کلی موجودیت و روابط میان آنها؛

* تعیین اعتبار موجودیتها، نشانگرها، روابط، و وابستگیها؛

* قرار دادن ویژگیها (یا گروه ویژگیها) در موجودیتها؛

* تعیین اعتبار ویژگیهای مدل مفهومی اطلاعات؛

فصل پنجم

طراحی پایگاه داده‌ای

درآمدی بر طراحی پایگاه داده ای (اطلاعاتی)

در حین طراحی مدل منطقی و فیزیکی پایگاه اطلاعاتی موارد زیر باید در نظر گرفته شوند

طراحی پایگاه اطلاعاتی مستلزم شناخت موارد ذیل است

“ساخته” های طراحی منطقی پایگاه اطلاعاتی

* عناصر اطلاعات

* سابقه های منطقی

* کلیدها

* روابط

برای هر “ساخته” مدل منطقی ساختار اطلاعات اقدامهای ذیل باید صورت پذیرد

*تشریح تصمیماتی که برای تبدیل “مدل مفهومی اطلاعات” به “ساختار منطقی پایگاه اطلاعاتی” باید گرفته شود.

عناصر اطلاعات (داده)

هر نامی در هر خانه پردازش بیانگر “یک قلم” اطلاعات است

عناصر اطلاعات اغلب “فضای اختصاص یافته به یک عنصر اطلاعات” نامیده می‌شود.

هر طراح باید دو تصمیم درباره طراحی عناصراطلاعات بگیرد

*آیا یک ویژگی استخراجی را به عنوان یک قلم “داده” ذخیره کند یا حاصل آن را محاسبه کرده و نتیجه را ذخیره نماید؟

*آیا فضای مورد نیاز یک ویژگی را فشرده کند یا خیر.

سابقه

یک خانه دارای نام بیانگر یک سابقه است (نمودار ۶ـ۵).

طراحی در ضمن طراحی پایگاه اطلاعاتی منطقی

سیستم‌های اطلاعاتی

تلفیق

تفکیک

نسخه‌برداری

کلید

رابطه

نمایش رابطه با استفاده از “سابقه” جداگانه.

ساخته های سه گانه “ساختار فیزیکی داده” یا “مدل فیزیکی اطلاعات”

* سابقه فیزیکی

* سازمان پرونده

* فهرستها

* تعریف “ساخته”

سابقه فیزیکی

سیستم مدیریت پایگاه اطلاعاتی سلسله مراتبی

سیستم مدیریت پایگاه اطلاعاتی شبکه ای

سیستم مدیریت پایگاه اطلاعاتی رابطه ای

فصل ششم

طراحی برنامه نظام یافته

مقدمه طراحی برنامه

فرهنگ “داده ها”

نمودار ساخت

در نمودار ساخت از سه علامت ذیل استفاده می شود

* سلول؛

* اتصال سلولها؛

* جریان اطلاعات.

سلول

هر مستطیل نامگذاری شده، معرف یک سلول است.

تشریح کامل یک سلول، باید مشتمل بر توضیح موارد ذیل باشد

* وظیفه

* ورودی

* خروجی

* نحوه پردازش

* اطلاعات درونی

ساده سازی در طراحی برنامه

*اطلاعات کنترلی

*اطلاعات خام

مکملها

زبان تعریف برنامه

ترکیب زبان تعریف برنامه

*توالی

*حلقه بازخور

*تصمیم

روش تهیه نمودار ساخت

*تجزیه و تحلیل تبدیل

*تجزیه و تحلیل داد وستد

تجزیه و تحلیل داد وستد

مشخص کردن سلولها با استفاده از “زبان تعریف برنامه”

فصل هفتم سیستم‌های اطلاعاتی

پالایش مختصات برنامه

زوجی بودن

زوجی اطلاعاتی

ساختار اطلاعاتی

زوجی مهر شده

زوجی کنترلی

زوجی معمولی

زوجی محتوایی

انسجام

انسجام کارکردی

انسجام ترتیبی

انسجام ارتباطاتی

انسجام رویه ای

انسجام موقتی

انسجام منطقی

انسجام تصادفی

ابتکارات مفید طراحی

* اندازه سلول

* بسط (حیطه کنترل)

* قبض (تعداد روسا)

اندازه سلول

بسط

قبض

مختصات پایگاه اطلاعاتی افزوده شده به مختصات برنامه شامل

به رمز در آوردن و آزمایش

می توان یکی از سه راهبرد ذیل را برای به رمز در آوردن و آزمایش برنامه ها به کار گرفت:

* راهبرد از بالا به پایین

* راهبرد از پایین به بالا

* راهبرد ترکیبی

برنامه های طراحی

گامهایی که باید برای طراحی برنامه های یک سیستم برداشته شوند، عبارتند از:

* بازنگری نمودار جریان اطلاعات و مختصات تعامل، برای تعیین هویت برنامه ها؛

* ترسیم یک نمودار جریان اطلاعات برای هر برنامه؛

* تجریه و تحلیل داد و ستد یا تجزیه و تحلیل تبدیل.